14 oktober 2019
Rechtbank verbiedt gemeente Rotterdam 3 bezette woonwagenstandplaatsen op de Kievit te ontruimen.
De Rechtbank Rotterdam heeft op 2 oktober 2019 een uitspraak gedaan in het conflict tussen de gemeente Rotterdam met woonstichting Woonbron en de woonwagenbewoners die leegstaande en geblokkeerde standplaatsen op het woonwagencentrum De Kievit in Rotterdam-Beverwaard hadden ingenomen. De rechter verwerpt in het vonnis groten- deels de vordering tot ontruiming van de bezette woonwagenstandplaatsen.
Deze uitspraak zet een streep door het uitsterfbeleid van de gemeente Rotterdam en Stichting Woonbron.
De hoofdpunten uit de uitspraak.
Landelijk is uitsterfbeleid door gemeenten niet meer toegestaan. De Rechtbank onderbouwt zijn uitspraak met een verwijzing naar het nieuwe rijksbeleid.Sinds 12 juli 2018 is het gemeenten niet langer toegestaan een zogeheten ‘uitsterfbeleid’ (nul-optiebeleid) of afbouwbeleid voeren dat is gericht op vermindering van het aantal woonwagen- standplaatsen. Dat is wat het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft gesteld in het ” Beleidskader gemeentelijk woonwagen- en standplaatsen- beleid” . Gemeenten wordt gevraagd de behoefte aan standplaatsen te onderzoeken en vervolgens een nieuw woonwagenbeleid te ontwikkelen.
Het beleid van de gemeente Rotterdam is nog steeds uitsterfbeleid. De gemeente Rotterdam heeft een beleid ten aanzien van woonwagencentra geformuleerd, dat door bewoners wordt aangeduid met uitsterf- beleid.Dat komt er op neer dat de woonwagencentra door natuurlijk verloop kleiner moeten worden .Bewoners vrezen dat deze woonwagencentra op den duur geheel verdwijnen, zonder dat elders nieuwe standplaatsen voor woonwagenbewoners worden aangelegd. De weigering van de gemeente om bewoners toe te staan om zich op de standplaatsen vestigen vloeit rechtstreeks voort uit het uitsterfbeleid .
De gemeente is verplicht haar woonwagenbeleid aan te passen. De rechter wijst de gemeente erop dat:”De gemeente Rotterdam is dus verplicht om haar beleid aan te passen, omdat de minister dat verwacht maar vooral omdat uit de jurisprudentie van het EHRM blijkt dat het beleid in strijd is met de fundamentele rechten van woonwagen- bewoners. Op de gemeente Rotterdam rust een eigen verantwoordelijkheid om woonwagenbeleid dat in strijd is met de fundamentele rechten van haar burgers voortvarendheid aan te passen en wel zo, dat van een dergelijke strijd geen sprake meer is.
De gemeente en Woonbron moeten de bezette standplaatsen weer verhuren. In het nieuwe woonwagenbeleid moet gemeente waarborgen dat binnen de gemeente Rotterdam ook op lange(re) termijn voldoende standplaatsen beschikbaar zijn voor woonwagenbewoners. Deze moeten zo zijn ingericht dat tegemoet wordt gekomen aan de kenmerkende levenswijze van woonwagenbewoners. Die levenswijze brengt mee dat het van belang is dat volwassen kinderen met hun gezin in de onmiddellijke nabijheid van hun (groot-)ouders een standplaats tot hun beschikking krijgen.”
Commentaar
Constructief beleid op basis van mensenrechtenkader
Dit is de eerste uitspraak van een Rechtbank, waarin juridisch is vastgesteld dat gemeentelijk (woonwagen) beleid zich dient te houden aan zowel de uitspraken Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) als het nieuwe Beleidskader gemeentelijk woonwagen- en standplaatsen- beleid.* Van een zogenaamd “uitsterfbeleid”, dat wonen op wielen moest afbouwen, schakelt Nederland over naar een constructief beleid, gebaseerd op een mensenrechtenkader.De rijksoverheid stimuleert en adviseert nu lokale besturen om het recht op wonen mogelijk te maken voor woonwagenbewoners. Via de Kennis- en netwerkorganisatie Platform31 is er met een dertigtal gemeenten gestart met met een kennis- en leerprogramma dat gemeenten voedt met kennis en best practices en de mogelijkheid biedt tot uitwisseling en samen leren. Daarbij is het de bedoeling dat ook andere corporaties en woonwagenbewoners zelf erbij betrokken worden.
Deze koerswijziging is heel bijzonder als je dit vergelijkt met de ontwikkelingen in bijvoorbeeld Vlaanderen, waarin de overheid juist stopt met bijzondere aandacht voor woonwagenbewoners.*Interview op de website van MO.be “Vlaanderen schrapt woonwagenbewoners uit integratiebeleid “ met Kim Janssens, als sociaal werker al twintig jaar aan de slag met woonwagenbewoners in België.(15 oktober 2019 ).
* Weliswaar is er nog een beroepsmogelijkheid is voor de gemeente Rotterdam en/of Stichting Woonbron bij het Gerechtshof, maar gezien de uitgebreide Europese jurisprudentie, uitspraken van het College voor de Rechten van de Mens, Nationale Ombudsman en het nieuwe landelijke overheidsbeleid ligt deze weg niet voor de hand.
Demonstratierecht
Deze uitspraak is van groot belang voor woonwagenbewoners. Tot nu toe hebben bewoners in vele gemeenten op basis van demonstratierecht toestemming gekregen om tijdelijk een plek in te nemen ergens in een gemeente om aandacht te vragen voor het grote standplaatsentekort. Op het moment dat in goed onderling overleg de gemeente een nieuw woonwagenbeleid heeft vastgesteld, zullen de ingenomen plekken normaal gesproken weer moeten worden vrijgegeven. Bij weigering maakt de gemeente in dat geval bij een rechtsgang naar de rechter een goede kans dat de tijdelijke plekken ontruimd mogen worden. In de Rotterdamse situatie op De Kievit was ook sprake van een “bezetter van een standplaats”die op basis van het demonstratie principe zijn standplaats moest ontruimen.
Gekraakte standplaatsen
Bij de andere bewoners, waarvoor de gemeente geen toestemming kreeg om de standplaatsen te ontruimen ging het niet om het demonstratierecht. De Rechtbank oordeelde dat de bewoners tegen de achtergrond van het verboden uitsterfbeleid van de gemeente, op de door hen gekraakte woonwagenstandplaatsen mogen blijven staan totdat Stichting Woonbron hen een nieuw huurcontract gaat aanbieden.
Deze Rechtbank maakt in deze uitspraak duidelijk, dat woonwagenbewoners onder bepaalde voorwaarden kunnen blijven staan op gekraakte standplaatsen.Zij dienen aantoonbaar tot families behoren, die oorspronkelijk afkomstig zijn en relaties hebben met families op het woonwagencentrum. De rechter waardeert daarbij dat bewoners de standplaatsen netjes onderhouden, niets hebben vernield, zich ingeschreven hebben op wachtlijsten, de huur van de standplaatsen hebben willen betalen, nutsvoorzieningen hebben geregeld met ander woorden zich hebben gedragen als goede “huurders”.
Tenslotte zorgt deze uitspraak ervoor, dat woonwagenbewoners in gemeenten, die nog geen nieuw woonwagenbeleid hebben en beschikken over geblokkeerde standplaatsen , een verzoek kunnen doen om deze standplaatsen weer te verhuren aan standplaatszoekende woonwagenbewoners.
U kunt het de volgende documenten hieronder downloaden:
Uitspraak Rechtbank Rotterdam 2 oktober 2019: 
Rechtbank Rotterdam C10556720HA ZA 18-773 Ontruiming Standplaatsen Kievit Afgewezen
Beleidskader gemeentelijk woonwagen- en standplaatsenbeleid 12 juli 2018:
Beleidskader-gemeentelijk-woonwagen-en-standplaatsenbeleid 12 Juli 2018
Artikel Rijnmond: Woonwagenkamp De Kievit. Ik pas niet in een huis 4 oktober 2019:
Ik Pas Niet In Een Huis Rijnmond
Artikel Rijnmond: Rechter verbiedt ontruiming 4 oktober 2019:
Rechtbank Rotterdam C10556720HA ZA 18-773 Ontruiming Standplaatsen Kievit Afgewezen
Artikel Rijnmond: Reactie Piet van Assendorp 10 oktober 2019:
UItspraak Rotterdamse Rechter Piet Van Assendorp Rijnmond 10 Oktober 2019
Foto’s: Rijnmond.nl, Google, woonwagenwijzer
