Media

Nils Muižnieks commissaris voor de Mensenrechten wil aanpak overheden tegen discriminatie Travellers 

Donderdag 11 februari 2016.

Op 4 februari 2016 is een artikel verschenen op de website van de Raad van Europa met de titel  “Travellers – Time to counter deep-rooted hostility” door Nils Muižnieks, commissaris voor de mensenrechten van de Raad van Europa, over de situatie van Travellers in Europa.  Aan de hand van ervaringen van Roma, Travellers in o.a. Ierland, België, Frankrijk, Engeland doet hij een beroep op overheden om de discriminatie een halt toe te roepen. Hij bepleit o.a. dat er meer gerichte aandacht komt de erkenning van de specifieke cultuur, identiteit en de levenswijze van deze groepen, voor eliminatie van discriminerende bepalingen, voor erkenning van de woonwagen als woonvorm, voor het wegwerken van de onderwijsachterstanden, bouwen van extra woonwagenlocaties, stoppen van ontruimingen van woonwagencentra.

In deze notitie en andere Europese  wet-en regelgeving  wordt onder de term Travellers  alle mensen begrepen, die van oudsher een nomadische manier van leven hebben of hadden, zoals in Gypsies, Roma, Manouches, Sinti, Romani / Taters of Yenish . In Nederland heeft het betrekking op Roma, Sinti en woonwagenbewoners of reizigers. Omdat de Europese commissie haar artikelen alleen in het Engels en Frans publiceren heb ik met dank aan Google Translate een Nederlandse vertaling  gemaakt, waarbij ik de term Travellers  in de Nederlandse tekst heb laten staan.

In het kader van de aanbevelingen m.v.t de woonsituatie staan in het artikel ook zaken die van belang zijn voor de woonwagenbewoners  (Roma en Sinti) in Nederland. Hoewel in tegenstelling tot veel andere landen de woonwagen in Nederland inmiddels erkend is als woonvorm is er ook hier nog steeds een groot tekort aan standplaatsen. Vooral jongeren hebben dringend behoefte aan standplaatsen aan locaties, waar ze een woonwagen kunnen plaatsen. Mogelijk dat in gemeenten, die veel grond braak hebben liggen, waar de komende jaren geen woningbouw plaatsvindt of bedrijven worden gevestigd, grond tijdelijk wordt verhuurd voor het plaatsen van woonwagens. Dit zou mooi aan kunnen sluiten bij de Tiny Houses beweging, oorspronkelijk gestart in Amerika, die op dit moment veel in het nieuws is. Daarbij gaat het om kleine bouwprojecten van jonge mensen die in zelfbeheer  kleine energiezuinige,  verplaatsbare en soms op onderstellen gebouwde woningen willen bouwen. Gemeenten lijken hier wel oren naar te hebben en de eerste initiatieven zullen de komende jaren gebouwd gaan worden. In het nieuwe Bouwbesluit, wordt hier ook aandacht aan besteedt. Per 1 juli 2015 is de categorie “Woonfunctie voor particulier eigendom” ingevoerd in het Bouwbesluit, waardoor net als bij de woonwagen meer vrijheid mogelijk is bij het bouwen.

In dat kader pleit hij ook voor meer mogelijkheden voor woonwagenbewoners om hun woonwagens in een bestemmingsplan opgenomen te krijgen en om ook toegang te hebben tot financiering  van renovatie of vernieuwing van hun woonwagens. In Nederland weigeren de banken structureel hypotheek te verstrekken voor woonwagens of mobiele woonvormen. Dit is een discriminerende praktijk, omdat bewoners voor de aankoop van hun woonwagen en/of standplaats net als ander burgers voor hun woning en bouwkavel wel in aanmerking komen voor Nationale Hypotheek Garantie. Zowel de koper als de bank lopen daarmee geen financieel risico lopen  als men niet langer aan de financiële verplichtingen voldoet.

Ook laat hij weten, dat overheden moeten stoppen met het ontruimen van standplaatsen, zoals in Nederland plaatsvindt onder de noemer van “uitsterfbeleid”. Overheden kunnen hun energie en geld beter besteden aan het verbeteren van de woonomstandigheden en uitbreiden van het aantal standplaatsen. De dreiging van ontruiming levert mensen veel stress op en heeft ook een negatieve uitwerking op de kinderen en hun deelname aan het onderwijs.